U dobro projektovanom objektu prirodno svetlo može da naglasi kvalitet prostora, pruži vizuelni komfor i smanji potrošnju energije, pa je veoma važno pravilno rasporediti prostorije.
Prodor prirodnog, sunčevog svetla u unutrašnjost objekta je osnovni faktor koji utiče na komfor u svakom životnom prostoru, jer direktno utiče na raspoloženje i energiju osoba koje borave u tom prostoru. Uvođenje što više prirodne svetlosti u prostorije u današnje vreme je postao jedan od glavnih zahteva prilikom projektovanja objekata kako bi se korisnicima prostora pružila potrebna udobnosti i kvalitet života prilikom boravka u zatvorenom prostoru, jer savremen čovek u zatvorenom prostoru provodi najveći deo dana.
Direktan prodor prirodnog svetla u unutrašnjost objekta dobija se prozorima, a količina svetlosti zavisi najviše od dimenzija i rasporeda prozorskih otvora na fasadi, ali i od orijentacije, okruženja i položaja objekta. Prirodna svetlost može se uvesti u prostor i preko tavanice ili se ceo zid može pretvoriti u staklenu površinu i tako pustiti najviše svetlosti u prostor.
Količina potrebnog prirodnog svetla zavisi i od namene prostorije, pa tako u prostorijama u kojima se provodi vreme samo za određene aktivnosti (spavaća, radna ili kuhinja) nije potrebna količina osvetljenja kao u dnevnim sobama. U dnevnom boravku optimalna veličina prozora iznosi 1/7 površine poda prostorije, što znači da je za osvetljenje prostorije površine 28 metara potrebna ukupna površina prozora četiri metra. Kroz gornju polovinu visine prozora prodire svetlost u najudaljenije delove prostorije, zato visina zastakljenja treba da bude na visini koja je jednaka otprilike polovini dubine prostorije. Međutim, ni ove računice nisu definitivne, jer površina i visina prozora zavise još i od same orijentacije objekta, kao i od godišnjeg doba.
Najmanje prirodne svetlosti prodire u prostorije koje su orijentisane ka severnoj strani, jer severno svetlo nije direktno, a kvalitet prirodnog osvetljenja je konstantan tokom svih godišnjih doba, pa bi idealna namena prostorije orijentisane ka severu bila spavaća soba. Prozori orijentisani ka jugu maksimalno koriste sunčevu energiju, što je posebno bitno u zimskim mesecima kada se prostorije na taj način i zagreju tokom sunčanih zimskih dana.
Dobro projektovani otvori na fasadi podrazumevaju, kako upotrebu odgovarajućih materijala i tipa stakla za prozore i druge otvore kako bi propustili potrebnu količinu dnevene svetlosti u prostor, tako i upotrebu odgovarajućih elemenata za zaštitu staklenih površina. Međutim, često u kući postoje prostorije do kojih dnevna svetlost nikako ne može da dođe (hodnik, kupatilo ili ostava), a to može da se reši postavljanjem krovnih prozora ili u novije vreme preko takozvanih “svetlosnih tunela”. Ukoliko ni to nije moguće, ukazaće se potreba za veštačkom rasvetom i tokom dana, što povećava potrošnju energije i smanjuje prijatnost ambijenta.
IZBEGAVAJTE VENECIJANERE
Velike količine sunčeve energije leti tokom jutra primaju prozori okrenuti na istok, a predveče oni ka zapadu.
U letnjem periodu kada je sunce visoko, preporučuje se upotreba sredstva za zaštitu od sunca na svim staklenim površinama, osim onim koje su okrenute ka severu. Sredstva za zaštitu od sunca su najdelotvornija kada se postavljaju na spoljnu stranu zastakljenih površina, jer unutrašnje roletne mogu doprineti efekat staklene bašte i dovesti do pregrevanja prostorije.
malisaveti